İşletmeniz Harmonik Limit Değerlerine Uygun mu?
İşletmeniz harmonik limit değerlerine uygunluk sağlıyor mu? 21 Aralık 2012 Tarihli ve 28504 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “ELEKTRİK DAĞITIMI VE PERAKENDE SATIŞINA İLİŞKİN HİZMET KALİTESİ YÖNETMELİĞİ” enerji kalitesine ilişkin tanım ve kuralları belirlemektedir. Bu yönetmeliğe göre dağıtım şirketleri abonelerine TS EN 50160 Standardında belirtilen gerilim kalitesi şartlarını sağlamakla yükümlüdür. Buna karşılık aboneler ise IEEE 519 Standardında belirtilen (Tablo 11) akım harmoniği limit değerlerine uymakla yükümlüdür. Madde 23 – ç bendine göre şebekede harmonik bozulmaya sebep olan kullanıcının verilen süre sonuna kadar limit değerlere uygunluk sağlamaması halinde bağlantısının kesileceği belirtilmektedir. İlgili yönetmeliği aşağıdaki linkten indirebilirsiniz.
https://www.epdk.gov.tr/Detay/DownloadDocument?id=y/bTg3OJP/s=
TABLO-11 AKIM HARMONİKLERİ İÇİN MAKSİMUM YÜK AKIMINA (IL) GÖRE SINIR DEĞERLER
| Isc / IL | 3-5 7-9 | 11-13-15 | 17-19-21 | 23-25-27 29-31-33 | 35 ve üzeri | TTB (TDD) |
| < 20 | 4 | 2 | 1,5 | 0,6 | 0,3 | 5 |
| 20 < 50 | 7 | 3,5 | 2,5 | 1 | 0,5 | 8 |
| 50 < 100 | 10 | 4,5 | 4 | 1,5 | 0,7 | 12 |
| 100 < 1000 | 12 | 5,5 | 5 | 2 | 1 | 15 |
| > 1000 | 15 | 7 | 6 | 2,5 | 1,4 | 20 |
Çift harmonikler, kendinden sonraki tek harmonik için tanımlanan değerin %25’i ile sınırlandırılmıştır.
Tablodaki değerler neyi ifade ediyor?
Tablodaki değerler işletmenin şebekeden çektiği akım harmoniklerinin limitlerini ifade etmektedir. Limit değerlerin hangileri olduğunun belirlenmesi için öncelikle ISC / IL değerinin hesaplanması gerekmektedir. ISC değeri işletmenin şebeke bağlantı noktasındaki kısa devre akımı (bu değer ilgili dağıtım şirketi tarafından hesaplanabilmektedir), IL değeri ise 1 yıl boyunca şebekeden çekilen maksimum yük akımının temel bileşen değeridir. Bu değerlerin kesin olarak belirlenmesi her zaman mümkün olmamaktadır. Böyle durumlarda tahmini olarak yaklaşık değerler kullanılmaktadır. 1. satırdaki değerler harmonik bileşenin mertebesini, diğer satırlardaki değerler ise ölçülen harmonik akımların IL değerine yüzdesel oranlarını ifade etmektedir.
TTB (TDD) Nedir?
TTB (Toplam Talep Bozulumu, İngilizcede Total Demand Distortion) olarak terim genellikle THD terimi ile karıştırılmaktadır. TTB akımdaki harmonik bozulmaların vektörel toplamının IL değerine oranını ifade etmektedir.
HARMONİK ÖLÇÜM SÜRESİ NE KADAR OLMALIDIR?
Harmonik ölçüm süresi ilgili yönetmelikte “TS EN 61000-4-30’da tanımlanan bir haftalık kesintisiz ölçüm zamanı” olarak tanımlanmıştır.
HARMONİK ÖLÇÜM YERİ NERESİ OLMALIDIR?
Harmonik ölçüm yeri tesisin şebeke bağlantı noktası olmalıdır. Bu nokta genellikle faturalandırmaya esas olan sayacın bulunduğu noktadır. Eğer şebeke bağlantı noktası ile ölçüm noktası arasında bir transformatör varsa tesisin alçak gerilim ana şalterinden alınan ölçümlerin şebeke bağlantı noktasına indirgenmesi gerekmektedir.
HARMONİK ÖLÇÜM CİHAZININ TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLER NELERDİR?
Harmonik ölçüm cihazının taşıması gereken özellikler IEC 61000-4-30 standardında belirlenmiştir. İlgili standarda göre harmonik ölçümünde kullanılacak olan cihazın Class A özelliklerinde ölçüm yapması gerekmektedir.
Yapılan ölçümler sonucunda tesisin harmonik değerlerinin limit değerleri aşıp aşmadığı kontrol edilir. Eğer limit değerlerin aşıldığı tespit edilirse buna sebep olan kaynağın belirlenmesi ve en uygun çözümün projelendirilmesi yapılmalıdır.
SİZ DE TESİSİNİZDE HARMONİK ÖLÇÜM VE ANALİZİ YAPTIRIN. HARMONİK MEVZUATINA UYUM SAĞLAYIN. DAHA GÜVENİLİR VE DAHA VERİMLİ ENERJİ KULLANIN.
